Kwaliteitsverbetering

Het KEI beoogt een continue en dynamische verbetering van de kwaliteit van zorgverlening. Feedback van onze patiënten, indicatoren, incidentmeldingen en klachten zijn enkele van de tools die ervoor zorgen dat we een up-to-date beeld blijven houden op domeinen waar ruimte is voor verbetering.

Alle afdelingen werken jaarlijks projecten uit om tegemoet te komen aan deze noden tot verbetering. Ook ziekenhuisbreed worden jaarlijks een aantal projecten opgezet met het oog op het optimaliseren van de kwaliteit en patiëntveiligheid voor onze patiënten. Deze projecten zijn grotendeels opgenomen in het kwaliteitsbeleid 2023-2027. Dit beleid werd gebaseerd op het zorgstrategisch plan 2017-2027, waarbij de strategische doelstelling ‘Zorg voor beter’ werd gedefinieerd met volgende operationele doelstellingen:

  • Elke patiënt doorloopt een veilig, gestroomlijnd KEI-traject waarbij hij/zij en de naasten zich betrokken voelen en als volwaardige partner in de zorg worden behandeld.
  • KEI zorgt voor een verbetercultuur door het uitbouwen van een goed werkend kwaliteits- en veiligheidsmanagementsysteem.
  • Leidinggeven gebeurt met het oog op een veilige, efficiënte en zorgzame werkomgeving.
  • KEI is een organisatie die kwaliteit van zorgverlening ondersteunt met systemen.

Hieronder gaan we nog dieper in op enkele lopende projecten:

Kwaliteitsborden
Een kwaliteitsbord is een magneetbord in de gang van een afdeling, waarop informatie te vinden is m.b.t. bepaalde ziekenhuisbrede en afdelingsspecifieke indicatoren die op een begrijpelijke manier weergegeven worden. 
Dit kwaliteitsbord is beschikbaar voor artsen, medewerkers, patiënten, bezoekers enz.

Met deze borden willen we in de eerste plaats tegemoet komen aan de toenemende vraag naar transparantie. Bovendien willen we onze patiënten en hun familie sensibiliseren en mee betrekken in het KEI-traject. Onder andere met ‘een tip van de maand’ en ‘nieuws’. Hierdoor trachten we onze patiënten en hun familie te ondersteunen en mede-eigenaar te maken van (een deel van) zijn/haar zorgtraject.

In 2019 werden onze kwaliteitsborden in een nieuw jasje gestoken. Naast de dashboards omtrent patiëntentevredenheid, kwaliteit en patiëntveiligheid, kosten en efficiëntie en onze visie en missie, vind je er o.a. ook onze veiligheidskruisen terug. We bekijken kritisch de processen op de dienst. Wanneer een proces niet perfect verloopt (of een veiligheidsronde geeft enkele knelpunten aan) kan dit proces gedurende (minstens) één maand nader worden bekeken.

Via een veiligheidskruis wordt dagelijks op een objectieve manier nagegaan of het proces en de genomen maatregelen goed worden gevolgd. Aan de hand van de resultaten wordt het proces verder bijgestuurd. Voorbeelden hiervan zijn: patiëntidentificatie volgens de procedure doen, wekelijkse registratie van het decubitusrisico, de deur van de utility vuil sluiten enz.


Veiligheidsrondes
Veiligheidsrondes zijn observaties en bevragingen die gebeuren in het ziekenhuis waarbij een vooraf samengestelde vragenlijst met veiligheids- en kwaliteitsitems wordt overlopen om na te gaan of de gevraagde afspraken worden gevolgd. 
In het KEI werden de afgelopen jaren minstens 2x/jaar onaangekondigde veiligheidsrondes georganiseerd. Deze veiligheidsrondes vonden ziekenhuisbreed plaats: verpleegafdelingen, paramedische diensten, consultatie, keuken, dienst schoonmaak, apotheek, technische dienst enz.).

Op die manier wil het KEI een realistisch beeld van de geleverde kwaliteit en patiëntveiligheid binnen het ziekenhuis verkrijgen, zodat we hiermee aan de slag kunnen. De verbeteracties worden bijgevolg o.a. ook gebaseerd op deze veiligheidsrondes.

Enkele voorbeelden van items die tijdens zo’n veiligheidsrondes worden gecheckt zijn: branddeuren niet geblokkeerd, procedure valpreventie gekend, identificatieprocedure wordt correct toegepast, de registratie van zorgpaden in het elektronisch patiëntendossier, de stock medicatie in de noodkast is correct, medicatie wordt volgens de 5-juisten toegediend enz.


Digitaal patiëntendossier Obasi
De wereld digitaliseert en ook binnen de ziekenhuismuren heeft deze digitalisering reeds een aantal jaren geleden zijn intrede gedaan. Het elektronisch patiëntendossier heeft het voor veel patiëntenstakeholders binnen het zorgproces een aantal belangrijke voordelen. Digitalisering betekent immers ook standaardisering, verminderde kans op fouten, en een brede beschikbaarheid en toegankelijkheid van noodzakelijke informatie.

Binnen het KEI wordt gewerkt met het elektronisch patiëntendossier van Obasi.  Op deze manier komen we tot een geïntegreerd dossier (medisch en verpleegkundig) zodat de patiëntveiligheid verder verhoogd wordt. Een bijkomend voordeel is dat de digitalisering van het patiëntendossier de samenwerking tussen zorgverleners en zorginstellingen vergroot. Informatie van de patiënt die nodig is om kwaliteitsvolle en veilige zorg te garanderen, is voortaan beschikbaar voor de zorgverlener, ongeacht waar en door wie deze informatie in het dossier werd gezet indien dit binnen hetzelfde netwerk van ziekenhuizen gebeurt.


Valpreventiebeleid
Een val leidt vaak tot verschillende negatieve gevolgen. Daarom zijn preventieve maatregelen belangrijk. Het valbeleid heeft als doel om valincidenten te verminderen/schade bij valincidenten te beperken d.m.v. een multifactoriële evaluatie:
• een vroegtijdige screening op risicopatiënten;
• risicopatiënten (multidisciplinair) op te volgen en patiëntgerichte acties op te zetten;
• omgevingsgerichte oorzaken voor vallen te verwijderen via algemene valpreventiemaatregelen;
• bewustwording bij zorgverleners, patiënten en hun familie van de problematiek door opleiding en info te verstrekken/sensibilisatie.
Gedurende 2020 en begin 2021 werd ingezet op de ontwikkeling van een valpreventiebeleid. In april 2021, tijdens de week van de valpreventie, werd dit beleid met de uitwerking ervan in ons EPD geïmplementeerd. Om continu aan verbetering te doen, werd de PDCA-cyclus doorlopen en volgde gedurende de zomermaanden en het najaar van 2021 een grondige analyse. Recent gingen we opnieuw van start met een aangepast beleid.


Communicatieprotocol
Het KEI zet in op het verbeteren van communicatieoverdracht van patiëntengegevens. Wanneer er slecht en niet consequent gecommuniceerd wordt tussen zorgverleners kan dat leiden tot schadelijke en risicovolle situaties. Effectieve communicatie is een vereiste in goede zorgverlening.

Het doel van ons protocol is om op een gestructureerde manier overdracht te geven van essentiële informatie. Het biedt ook een ondersteuning om op kritieke momenten snel de meest noodzakelijke info door te geven aan de ontvangende zorgverlener. Het toepassen van dit protocol moet tevens bijdragen tot een patiëntveilige zorg.
Om dit te ondersteunen werd gekozen voor de ISBAR(R)-methode:
• I = identificatie van de patiënt
• S = situatie
• B = background/voorgeschiedenis
• A = assessment/toestand van de patiënt
• R = recommendations/aanbevelingen
• R = repeat/herhaling van mondelinge communicatie


Patiëntenparticipatie
In het KEI wordt al enige tijd ingezet op patiëntenparticipatie. Door onze patiënten zo veel als mogelijk te laten participeren in beslissingen tijdens hun hospitalisatie en hen goed te informeren. Patiëntenparticipatie vindt plaats op verschillende niveaus.

Educatie, informatie en communicatie zijn belangrijke begrippen bij het versterken van onze patiënten. Als we willen dat patiënten ook deel worden van onze kring (zoals in onze visie wordt aangegeven) en ook hun verantwoordelijkheid binnen hun KEI-traject opnemen, moeten we er in de eerste plaats voor zorgen dat ze voldoende geïnformeerd zijn om deze rol te kunnen vervullen. Folders op maat van onze doelgroepen, persoonlijke informatie tijdens consultaties, info op digitale schermen, het zijn enkele voorbeelden van het gericht informeren en educeren van onze patiënten en naasten.

Naast informatie geven, vinden we het ook belangrijk om de mening van onze patiënten, onze ervaringsdeskundigen, te kunnen meenemen in het verbeteren van de zorg en de KEI-trajecten. Elke patiënt die het ziekenhuis verlaat, ontvangt een patiëntentevredenheidsenquête. Hiervoor hanteren we de vragenlijst van de Vlaamse Patiëntenpeiling. Vermits onze patiëntenpopulatie aangeeft dat een digitale bevraging moeilijk is, wordt er nog steeds geopteerd voor de papieren bevraging. 

Daarnaast werd er recent een beleidsdocument opgemaakt omtrent patiënten- en naastenparticipatie. Hierin onderscheiden we participatie op Reva 0 (psychogeriatrie), participatie op de overige hospitalisatieafdelingen en participatie op de consultatieafdelingen.

Binnenkort gaan we van start met spiegelgesprekken met onze patiënten  en zijn we volop bezig met de ontwikkeling van een patiëntenpanel.
 

Deelname VIKZ

VIKZ is een acroniem dat staat voor Het Vlaams Instituut voor Kwaliteit van Zorg en heeft als doel om de kwaliteit van zorg en patiëntveiligheid in diverse sectoren van de Vlaamse gezondheidszorg en woonzorg transparant te maken en te verbeteren. In dat project zijn er een aantal "kwaliteitsindicatoren" afgebakend.  Het is een initiatief van de Vlaamse overheid. Lees er meer over.

Patiëntveiligheidsincident

Een incident is een onbedoelde gebeurtenis tijdens het zorgproces waarbij de veiligheid van de patiënt in het gedrang kwam.

Binnen het KEI zijn we overtuigd dat het melden van incidenten een zinvolle activiteit is,  die een belangrijke bijdrage levert aan de patiëntveiligheid. De informatie die  verkregen wordt door deze meldingen helpt ons om onze zorg- en dienstverlening te verbeteren.

Verder verhoogt het melden van incidenten het veiligheidsbewustzijn onder medewerkers, wat een positieve uitwerking heeft op het voorkomen van vermijdbare schade.

Onze incidentmeldingen worden geanalyseerd door de incidentcoördinatoren. Per incidenttype is er een incidentcoördinator verantwoordelijke. Zij zijn allen lid van de werkgroep incidenten.

Een meldcultuur is echter iets waar we continu aandacht aan moeten geven.

Het stimuleren van het melden van incidenten kan enkel in een omgeving waar de medewerkers zich veilig genoeg voelen om (bijna) incidenten te melden (‘blame free and just culture’).

Angst voor sancties of negatieve feedback van collega’s is nog steeds één van de hoofdredenen waarom incidenten niet gemeld worden. 

Een mogelijkheid in de sensibilisatie van medewerkers om incidenten te melden, is die ‘just culture’ binnen het ziekenhuis duidelijk neer te schrijven in een charter waarin duidelijke afspraken vastgelegd worden rond de bescherming van de melder van incidenten.

Op 5 april 2019 werd een charter ‘Veilig melden van incidenten’ ondertekend door het comité Kwaliteit en Patiëntveiligheid.

Het comité aanvaardt in deze charter dat mensen fouten kunnen maken en richt zich hierbij in de eerste plaats niet op het identificeren van schuldigen, maar op de analyse van de gebeurtenis(en) om vandaaruit de nodige maatregelen te implementeren en aldus vergelijkbare incidenten in de toekomst te voorkomen.

We hechten ook aandacht aan communicatie over een patiëntveiligheidsincident. Een open, consistente aanpak om te communiceren met patiënten wanneer dingen anders verlopen dan gepland, werd opgenomen in het open disclosure beleid. Het proces omvat een uitdrukking van spijt voor het resultaat van de zorg, de patiënt geïnformeerd houden, gepast reageren op zijn bezorgdheden, noden en verwachten en feedback geven over onderzoeken en over de genomen stappen om herhaling van het nadelige patiëntveiligheidsincident te vermijden. Het open disclosure proces wordt geleid door de incidentcoördinator waaraan het incident werd toegewezen. De incidentcoördinator betrekt het volledig multidisciplinair team rechtstreeks in dit proces.

Ondertekend Charter Veilig melden van incidenten
Patiënt incident melding maken

Wil u als patiënt, bezoeker of externe zorgverlener een patiënt incident melding maken? Spreek er een zorgverlener over aan of laat het ons weten via bovenstaand meldformulier. De incidentcoördinator zal het incident afhankelijk van de inhoud voorleggen aan de betrokken dienst en neemt een bemiddelende rol waar.

Opvolgen klachten, suggesties en meldingen

Voelt u zich onvoldoende gehoord of geholpen? Dan kunt u contact opnemen met de ombudsdienst. Zij volgen klachten op, bemiddelen, doen suggesties en geven informatie om de zorg en dienstverlening te verbeteren. 

Heeft u vragen over de verbeteracties of patiëntenparticipatie in het KEI, aarzel niet om de beleidscoördinator kwaliteit en patiëntveiligheid Céline Bernard te contacteren.

Bereikbaarheid: elke werkdag 8u30 - 16u00 (op afspraak)
Locatie: 2de verdieping
T 058 22 16 59
E celine.bernard@kei.be